Polskie sierpnie: 1920 – 1944 – 1980
Autor: Halina Nawrotek
Wicedyrektor Dolnośląskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu
27 sierpnia 2020 r. w Dolnośląskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu miało miejsce wydarzenie edukacyjne pn. Polskie sierpnie 1920 -1944 -1980. Spotkanie otworzyła dr Jolanta Horyń, Dyrektor Dolnośląskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu, witając zaproszonych gości: Romana Kowalczyka, Dolnośląskiego Kuratora Oświaty, Rafała Olejarza, Zastępcę Dyrektora Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Sławomira Jachimowskiego, Dyrektora Wydziału Edukacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Małgorzatę Calińską-Mayer, radną Sejmiku Województwa Dolnośląskiego, dr hab. Pawła Turczyńskiego z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Annę Kirkiewicz, przewodniczącą Rady Chorągwi Dolnośląskiej ZHP i Marka Stochmiałka, Naczelnika Poczty Harcerskiej Chorągwi Dolnośląskiej ZHP Szaniec wraz z harcerzami, Wojciecha Iwanowskiego z Fundacji Obserwatorium Społeczne we Wrocławiu, Księdza Dyrektora Mariusza Szypę z Wrocławskiej Kurii Metropolitalnej oraz wszystkich uczestników, korzystających z formy zdalnej.
Pani Dyrektor podkreśliła, że w historii Polski sierpień to wyjątkowy miesiąc: zaczyna się rocznicą wybuchu powstania warszawskiego, w połowie miesiąca obchodzimy rocznicę zwycięstwa nad bolszewikami, czyli Bitwy Warszawskiej, kończy rocznicą narodzin Solidarności i podpisania porozumień sierpniowych. Każdy dzień sierpnia – jak skomentowała dr Jolanta Horyń – kryje w sobie historię, której konsekwencją stawała się wolność Polski i Polaków. Sierpnie pełne bólu, łez i krwi były jednocześnie sierpniami pełnymi nadziei i wiary w odzyskanie pełnej niepodległości oraz odbudowę narodowej tożsamości.
W pierwszym wystąpieniu dr hab. Paweł Turczyński odniósł się do sytuacji społeczno-politycznej i ekonomicznej w Polsce przełomu XIX i XX wieku, która sprzyjała masowym ruchom społeczno-samorządowym, a następnie przedstawił rok 1920 jako sprawdzian integralności polskiego społeczeństwa. Zostały omówione złożone przyczyny i skutki zwycięstwa bitwy, znanej Cudem nad Wisłą. Główne akcenty wykładu padały na pokazanie trwałości państwa polskiego, solidarność Polaków w czasie cywilizacyjnego zagrożenia, wzrostu znaczenia II Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej.
Pani Anna Kirkiewicz odniosła się do sierpnia 1944 roku i bohaterskiej aktywności Szarych Szeregów – najliczniejszej młodzieżowej organizacji konspiracyjnej, działającej podczas okupacji, skupiającej ponad 15 tys. członków, w tym 7 tys. harcerek. Podkreśliła heroiczny udział harcerzy w powstaniu warszawskim. Obecni na spotkaniu harcerze z Chorągwi Dolnośląskiej ZHP zaśpiewali znane pieśni z okresu wojny Szare Szeregi, Pałacyk Michla, Dziewczyna z granatem.
Sierpień 1980 r. zaprezentował Roman Kowalczyk, Dolnośląski Kurator Oświaty, głównie przez pryzmat własnych doświadczeń z lat osiemdziesiątych, kiedy najpierw jako uczeń szkoły średniej, a później student Uniwersytetu Wrocławskiego angażował się w działalność konspiracyjną. Głównym motywem dość osobistej wypowiedzi Pana Kuratora był motyw solidarności jako uniwersalnej wartości, wielkiego ruchu społecznego i organizacji opozycyjnej.
Spotkanie zakończyło się wystąpieniem ks. Jakuba Bartczaka, który – mówiąc o potrzebie wychowywania młodzieży do wartości – zaśpiewał, a właściwie wyrapował m.in. piosenkę Po prostu wierzę.
Przedstawicielka Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu pokazała uczestnikom spotkania okolicznościowe materiały edukacyjne, które warto wykorzystać w szkole podczas pracy wychowawczej i na lekcjach historii.
Dr Jolanta Horyń, podsumowując wydarzenie edukacyjne, zaprosiła wszystkich do obejrzenia wystaw, które towarzyszyły spotkaniu. Na pierwszą z nich złożyły się zbiory z Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, a na drugą fotografie z projektu dla seniorów SMEDA – rzeka łączy nas ze zbiorów jeleniogórskiej filii DODN, opracowaną przez Panią Bogusławę Bogucką. Prace związane z ekspozycją wykonała Elżbieta Kazańska, nauczyciel konsultant DODN we Wrocławiu.
Pani Dyrektor DODN zapewniła uczestników, że podobnych wydarzeń będzie więcej, gdyż pozwalają na prezentowanie ważnych treści edukacyjnych i wpisują się w kierunki polityki oświatowej.
Organizator spotkania:
Dr Jolanta Horyń
Dyrektor Dolnośląskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli
we Wrocławiu
