Relacja z konferencji: Ścieżki rozwoju osobistego i społecznego w szkole/placówce wspierającej uzdolnienia.
Autorka relacji: Krystyna Pac-Marcinkowska, nauczyciel-konsultant DODN we Wrocławiu Filia w Wałbrzychu
29 stycznia 2025 r. w siedzibie Dolnośląskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu odbyła się konferencja pn. Ścieżki rozwoju osobistego i społecznego w szkole/placówce wspierającej uzdolnienia. Organizatorami konferencji byli członkowie Zespołu Dolnośląskie Centrum Wspierania Uzdolnień, zaangażowani jednocześnie w realizację projektu Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych, w województwie dolnośląskim, który w swoich efektach przewiduje m.in. rozwój systemu wspierania uzdolnień.
Konferencję rozpoczęła dr Joanna Kaczmarska, Wicedyrektor DODN we Wrocławiu, witając jednocześnie gości i uczestników wydarzenia, m.in. dr. hab. Piotra Mikiewicza, koordynatora merytorycznego projektu, dr Annę Abramczyk, eksperta ds. rozwoju umiejętności podstawowych w projekcie, Arkadiusza Drukiera, eksperta ds. badań, Michała Szopińskiego, pracownika Działu ds. Wdrażania i Realizacji Projektów w Departamencie Spraw Społecznych i Rynku Pracy UMWD, Magdalenę Rak-Rozmysłowską i Bartosza Wawrzyniaka, przedstawicieli Agencji Rozwoju Regionalnego ARLEG S.A. w Legnicy, a także dyrektorów, liderów wspierania uzdolnień, doradców zawodowych i nauczycieli z dolnośląskich szkół należących do Dolnośląskiej Sieci Szkół Wspierających Uzdolnienia i posiadających Certyfikat Szkoły Wspierającej Uzdolnienia oraz aspirujących do jego posiadania i współtworzenia wspomnianej Sieci.
Pierwsze wystąpienie pn. Narzędzia Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) wspierające ścieżki rozwoju osobistego i społecznego dzieci i młodzieży wygłosili dr Marcin Hamerla i dr Bożena Solecka z Instytutu Badań Edukacyjnych – Państwowego Instytutu Badawczego na terenie Dolnego Śląska. Dr Hamerla odwołał się do prac projektu „Wspieranie dalszego rozwoju Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w Polsce”, którego celem jest zwiększenie efektywności funkcjonowania ZSK i doskonalenia go jako jednego z narzędzi polityki państwa na rzecz uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem możliwości edukacji formalnej, nieformalnej i pozaformalnej. Dr Solecka z kolei omówiła narzędzia i aplikacje ZSK przydatne w planowaniu ścieżek edukacyjno-zawodowych młodych ludzi, które mogą być wykorzystywane w szkole. Odwołanie do m.in. takich narzędzi jak: „Kompas”, „Moje Portfolio”, „Odznaka+”, „Wiem, co umiem” uświadomiło uczestnikom możliwości poznania zasobów uczniów, ich potencjału intelektualnego, zainteresowań, predyspozycji, uzdolnień i kompetencji społecznych w sposób umożliwiający efektywne planowanie ich indywidualnego sukcesu.
Po krótkiej przerwie nastąpiła prezentacja przykładów dobrych praktyk ze szkół należących do DSSWU w obszarze realizowania ścieżek rozwoju uczniów zgodnie z opracowanym wcześniej planem. Systemowe rozwiązania we wspieraniu uczniów uzdolnionych zaprezentowali przedstawiciele następujących placówek: Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Wyżykowskiego w Polkowicach (Artur Adamowicz), Szkoła Podstawowa nr 6 im. Tysiąclecia Państwa Polskiego w Świdnicy (Iwona Futkowska), Szkoła Podstawowa nr 10 z Oddziałami Sportowymi im. Olimpijczyków Polskich w Bielawie (Beata Litwa-Tomczak), Szkoła Podstawowa nr 1 w Olszynie (Agnieszka Tuniewicz), Zespół Szkół Politechnicznych „ENERGETYK” w Wałbrzychu (Agnieszka Kaczmarek).
Dłuższa przerwa pozwoliła odpocząć przy kawie, ale też nawiązać rozmowy z pracownikami IBE i członkami Zespołu Dolnośląskie Centrum Wspierania Uzdolnień na temat wykorzystania narzędzi usprawniających realizację ścieżek rozwoju uczniów, integrowania środowiska edukacyjnego wokół problematyki uzdolnień, pogłębiania kooperacji między liderami szkół „sieciowych” i zaproszenia do współpracy innych szkół, zwłaszcza zawodowych.
Kolejna część konferencji miała charakter dynamiczny. Członkowie Zespołu DCWU przeprowadzili warsztaty na temat: Standardy i wskaźniki w tworzeniu modelu absolwenta szkoły/placówki. Uczestnicy zajęć pracowali nad sformułowaniem wskaźników do standardów: uczeń jest przekonany o własnej skuteczności (I), uczeń określa swoją tożsamości i ma poczucie przynależności (II), uczeń jest odporny psychicznie (III), uczeń ma kompetencje społeczne (IV), uczeń potrafi zarządzać swoim rozwojem osobistym (V), uczeń dba o własny rozwój poznawczy (VI). Wprowadzeniem do ćwiczeń było wyeksponowanie przykładowych wskaźników do standardu: uczeń ma aspiracje ukierunkowane na własny rozwój. Warto podkreślić, że zaproponowane standardy pokrywały się z zaproponowanymi przez IBE w realizowanym przez instytut zadaniu: Kształtowanie kompetencji – od profilu do praktyki – opracowanie „profilu absolwenta” z uwzględnieniem założeń/koncepcji koniecznych zmian w kształceniu ogólnym, ale zostały opracowane samodzielnie przez uczestników konferencji, którzy metodą burzy mózgów odwoływali się do praktyki szkolnej, by uświadomić sobie wyzwania, jakie stoją przed współczesną szkołą w obszarze kształcenia kompetencji istotnych w drugiej i trzeciej dekadzie XXI wieku. W wyniku ćwiczenia zostały wypracowane cenne materiały, które po opracowaniu trafią do ich twórców, by zapoczątkować w swoich szkołach i placówkach myślenie o pożądanym modelu absolwenta.
Podsumowanie konferencji pozwoliło potwierdzić, że przyjęte cele konferencji zostały spełnione: oprócz promocji Dolnośląskiego Systemu Wspierania Uzdolnień udało się zachęcić dolnośląskie szkoły zawodowe do zainteresowania się Dolnośląską Siecią Szkół Wspierających Uzdolnienia, upowszechniona została idea ZSK i ZRK oraz łączenie wszystkich form edukacji. Uczestnicy poznali nowoczesne narzędzia i aplikacje do planowania ścieżek rozwoju dzieci i młodzieży, podniesione zostały kompetencje w zakresie nadawania treści standardom określającym profil absolwenta i absolwentki.
