Relacja z warsztatów
„Koduj z nami, doradcami”
Opracowała: Małgorzata Chojda-Ozga, doradca metodyczny w zakresie języka polskiego DODN we Wrocławiu, Filia w Wałbrzychu
21 października 2020 r., podczas Europejskiego Tygodnia Kodowania „CodeWeek2020”, w wałbrzyskiej filii DODN odbyły się warsztaty i wykłady online pod hasłem „Koduj z nami, doradcami”. Koordynatorką wydarzenia była Mariola Berg, Kierownik wałbrzyskiego ośrodka doskonalenia nauczycieli, a nad spójnością wszystkich prezentacji czuwała Marta Młyńczyk, doradca metodyczny z zakresu fizyki i informatyki.
Po słowach wstępu Pani Kierownik, p. Marta Młyńczyk przybliżyła ideę Europejskiego Tygodnia Kodowania i przedstawiła sprawozdanie z przebiegu „CodeWeek2020” w Zespole Szkół Politechnicznych „ENERGETYK” w Wałbrzychu. Tam od 12 do 15 października 2020 r. zrealizowany został cykl zajęć dla uczniów pod wspólnym tytułem: „Zaprogramuj się na programowanie”. W ramach akcji kodowania nauczyciele szkoły przeprowadzili zajęcia z algorytmiki i programowania.
Podczas zajęć z informatyki: „CodeWeek2020 – zaprogramuj się na programowanie z magicznymi bloczkami”, prowadzonych przez p. Danutę Tyrcz, uczniowie zapoznali się z obsługą programu „Magiczne bloczki”. Wspólnymi siłami ułożyli algorytm rozgałęziony z warunkiem, skompilowali, uruchomili i przetestowali działanie algorytmu, podjęli próbę samodzielnego rozwiązania problemu wybierania najmniejszej spośród zadanych liczb. W podsumowaniu lekcji uczniowie stwierdzili, że graficzny sposób przedstawiania algorytmów za pomocą schematów blokowych jest czytelny i zrozumiały.
Temat kodowania podjęli także nauczyciele wychowania fizycznego. Pan Jacek Baranowski oraz Pani Renata Baranowska prowadzili zajęcia „Ćwiczenia kształtujące z przyborami i bez”. Uczniowie wykonywali różnorodne ćwiczenia z wykorzystaniem wcześniej ustalonych sygnałów.
Kodowanie posłużyło uczniom również na lekcji chemii. Tym razem sprawdziło się jako metoda planowania działań. Pani Anna Talarczyk, w związku z prezentacją właściwości utleniających nadtlenku wodoru, poleciła uczniom wyszukanie w Internecie przykładów reakcji chemicznych, dzięki którym można zaobserwować właściwości nadtlenku wodoru. Uczniowie, korzystając z opisu i filmu przedstawiającego oddziaływanie jodkiem potasu na roztwór nadtlenku wodoru w obecności detergentu, zaplanowali własne działanie w oparciu o informacje zawarte w karcie charakterystyk substancji użytych w doświadczeniu. Plan działania przedstawili w formie animacji za pomocą programu Scratch.
Na zajęciach z informatyki, prowadzonych przez p. Martę Młyńczyk, uczniowie klasy drugiej technikum pracowali pod kierunkiem ucznia – lidera, który przygotował dla nich instrukcję: jak zaprogramować grę na podstawie wcześniej ustalonych reguł. Zadanie polegało na opracowaniu dla kolegów z młodszych klas gry w programie Scratch z wykorzystaniem techniki programowania.
Pan Bartłomiej Jamuła prowadził zajęcia z modelowania i drukowania 3D na temat: „Proces tworzenia obiektu za pomocą fotogrametrii, przygotowanie do wydruku oraz wydruk obiektu 3D”. Nauczyciel przedstawił programy do wykonania obiektu cyfrowego 3D na podstawie modelu fizycznego Gwarka Mierniczego – symbolu górniczej przeszłości miasta Wałbrzycha. Celem zajęć było wykonanie zdjęć obiektu, wprowadzenie ich do przetworzenia za pomocą programów do wykonania fotogrametrii. Uczniowie przetworzyli zdjęcia do uzyskania modelu 3D, eksportowali je do pliku OBJ. Następnie przygotowali model 3D w programie przeznaczonym do ustawień wydruku (jakość, szybkość, wypełnienie, podpory, skalowanie) – docelowo wytworzenie G-codu – zestawu instrukcji zrozumiałych dla drukarek 3D. Efektem działań na zajęciach z przedmiotów zawodowych był wydruk obiektu 3D (postprodukcja, porównanie modelu wydrukowanego z realistycznym).
Również inni nauczyciele poprowadzili zajęcia z wykorzystaniem elementów algorytmiki i programowania. W ramach lekcji historii p. Barbara Michalska zachęciła uczniów do stworzenia własnego języka kodów i znaków (pismo obrazkowe).
Zajęcia w szkolnej bibliotece, prowadzone przez p. Ewę Hoppe-Rychłowską, dotyczyły sposobu katalogowania książek i odczytywania odpowiednich zapisów.
Podsumowując swoje wystąpienie, p. Marta Młyńczyk zaznaczyła, że w ramach „CodeWeeka2020” większość klas Zespołu Szkół Politechnicznych „ENERGETYK” w Wałbrzychu miała możliwość spojrzenia z innej pespektywy na korelacje międzyprzedmiotowe ze szczególnym uwzględnianiem kodowania i algorytmicznego myślenia. Podkreśliła, że zajęcia, w których uczniowie mogli wykazać się swoimi umiejętnościami, na pewno na długo zapadną im w pamięć.
Cykl zajęć z wykorzystaniem kodowania jako metody aktywizującej w procesie przygotowania uczniów do egzaminu ósmoklasisty został zrealizowany w dniach 15-16 października 2020 r. w Szkole Podstawowej nr 2 w Świebodzicach. Uczniowie klasy ósmej szukali dowodu na to, że język jest kodem. Warsztaty językowo-literackie prowadziła Pani Małgorzata Chojda-Ozga, doradca metodyczny w zakresie języka polskiego. Uczniowie zestawili cechy typowe dla zaproszenia, wyizolowali charakterystyczne dla tej formy wypowiedzi elementy i przypisali im symboliczne znaki. Młodzież pracowała w zespołach. Segmentację tekstu, interpunkcję i treść zaproszenia potraktowali jak trzy odrębne, ale powiązane ze sobą ścieżki kodowania. Wynikiem działań na języku polskim było zdekodowanie tekstów zaproszeń do udziału w lekcjach biologii i matematyki oraz zakodowanie informacji zwrotnej.
Podczas zajęć z biologii, prowadzonych przez p. Agnieszkę Bielawską, uczniowie pracowali nad usystematyzowaniem wiedzy z aktualnie omawianego działu. Zespolone w czterech grupach cyfry były symbolami liter. Ich odkodowanie wg klucza gwarantowało odczytanie pytania i udzielenie na nie prawidłowej odpowiedzi.
Uczniowie na lekcji matematyki, w poszukiwaniu kopert zawierających zadania do rozwiązania, poruszali się po zaprojektowanej przez nauczyciela ścieżce, naśladując sposób działania ozobota. Niektórzy tak sprawnie wykonali ćwiczenie, że zasłużyli na dodatkowe punkty. Wszyscy ugruntowali wiedzę, dobrze się przy tym bawiąc.
W dniach 13-15 października 2020 r. w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Strzegomiu odbyły się zajęcia pod hasłem „Humaniści kodują lekcje języka polskiego oraz zajęcia dziennikarskie. Pod opieką merytoryczną dr Małgorzaty Kucharskiej, doradcy metodycznego w zakresie języka polskiego i filozofii, uczniowie zgłębili tematy: „Kod kultury a nowe media na przykładzie znaku # na zajęciach dziennikarskich” oraz „Język jako system znaków. (De)koduj w języku ojczystym”. Pierwsze lekcje poprzedzone zostały prezentacją, dotyczącą typów kodów oraz definicji kodowania, dezaktualizacji i uniwersalności kodów, a także genezy, znaczenia i wykorzystania hashtagów. Podjęta też została dyskusja na temat zasad netykiety, następnie młodzież miała okazję wziąć udział w warsztatach dotyczących roli hashtagów (tzw. internetowych znaków drogowych) w nowych mediach. Podczas pracy w grupach uczestnicy respektowali zasady tworzenia efektywnych hashtagów. W czasie zajęć z kodowania, które wpisywały się w problematykę podjętą na zajęciach języka polskiego, uczniowie pogłębiali swoją wiedzę na temat kodu językowego. Zlecone młodzieży zadania dotyczyły m.in.: składni, frazeologii i słowotwórstwa. Młodzież poradziła sobie dobrze m.in. z de(kodowaniem) stóp metrycznych wierszy i charakterystycznych środków poetyckich. Efekty swojej pracy i wnioski uczniowie zaprezentowali przed kolegami i koleżankami w formie plakatów i map mentalnych.
„Zabawy z kodowaniem binarnym” to temat zrealizowany 13 października 2020 r. w klasie 2ap na lekcji wychowania fizycznego w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Strzegomiu. Celem zajęć było przybliżenie uczniom zasad kodowania binarnego podczas lekcji wychowania fizycznego. Po analizie instrukcji załączonej do zadania, uczniowie wyrażali cyfry w języku kodu binarnego (czerwone koszulki to 0, a biało-niebieskie to 1). Punktem kulminacyjnym ćwiczeń, prowadzonych przez p. Anitę Kołaczek, doradcę metodycznego z zakresu wychowania fizycznego, było zakodowanie cyfry 8 w hołdzie dla legendy NBA – Koby Bryanta.
W strzegomskim zespole szkół zostały też zrealizowane zajęcia na temat: „Kodowanie i języka łamanie”. Lekcję przeprowadziła p. Aldona Struzik, nauczyciel i doradca metodyczny w zakresie języka angielskiego. Uczniowie klasy pierwszej podjęli wyzwanie zakodowania tongue twisterów przy pomocy alfabetu fonetycznego. Wypowiadaniu „językowych łamańców” zwykle towarzyszy świetna zabawa – tak było i tym razem, czego doskonałym przykładem stało się wykonane przez jedną z uczennic zadanie: łamacz języka zakodowany przy pomocy alfabetu fonetycznego.
„Spacer w parku z ozobotem i minimatą do kodowania” uatrakcyjnił zajęcia, które się odbyły 13 października 2020 r. w Szkole Podstawowej w Marcinowicach. Warsztaty dla uczniów klasy pierwszej prowadziła p. Agnieszka Lato, doradca metodyczny w zakresie edukacji wczesnoszkolnej. Na zajęciach uczniowie stworzyli jesienną trasę dla ozobota. Pracując w zespołach, wspólnie zadecydowali, o jakie kody ją wzbogacą. Dzieci poznały również zasady gry jesiennego sudoku z zastosowaniem minimaty do kodowania. Ich zadaniem było wypełnienie wszystkich komórek planszy obrazkami w taki sposób, aby w każdym wierszu i każdej kolumnie dany obrazek występował tylko raz. Zajęcia sprawiły uczniom wielką przyjemność, ponieważ doskonaliły umiejętności kodowania informacji w atrakcyjny sposób, np. dzięki zastosowaniu sekwencji barw. Przy okazji rozwijane były również kompetencje miękkie: umiejętność pracy zespołowej, logiczne myślenie, zadaniowe podejście do stawianych problemów.
Uczniowie klasy szóstej Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Bystrzycy Kłodzkiej stawiali w kodowaniu pierwsze kroki. W trzecim tygodniu października dr Małgorzata Żochowska, doradca metodyczny w zakresie geografii, przeprowadziła lekcję na temat „Dyktando graficzne, kierunkowe z geografii”. Uczniowie najpierw wykonali zadania utrwalające, przypominając kierunki świata, ich symbole oraz pełne nazwy angielskie. Następne polecenie bazowało na umiejętności zastosowania róży wiatrów – należało wykonać rysunek, kierując się zakodowanymi wskazówkami. Pani Małgorzata Żochowska w ramach wykładu przedstawiła film z przeprowadzonych zajęć oraz wyniki pracy uczniów.
W ramach Tygodnia Kodowania w Zespole Szkół Specjalnych w Strzegomiu przeprowadzone zostały zajęcia z wykorzystaniem platformy „Wirtualne Puzzle”, umożliwiającej tworzenie symulowanych tras dla ozobota. Uczniowie, którzy wzięli udział w zajęciach, to osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim oraz osoby z niepełnosprawnością intelektualną z autyzmem. Zadaniem uczniów było odpowiednie ustawienie wirtualnych puzzli tak, żeby poprowadzić ozobota od puzzla startowego do puzzla z ilustracją bociana. Uczniowie klas starszych mieli możliwość wykorzystania ozobota na lekcji biologii. Na schematach ciała człowieka (pomniejszonego oraz w skali 1:1), wzdłuż przewodu pokarmowego, została wyznaczona droga dla ozobota. Podczas zajęć uczniowie samodzielnie kodowali trasę, po której poruszał się ozobot. Ważne było, aby zatrzymywał się na wskazanych w poleceniach odcinkach przewodu pokarmowego, co miało skupić uwagę uczniów na określonym narządzie, omawianym przez nauczyciela. Celem zajęć było pokazanie dużych możliwości, jakie daje mały robot. Pani Joanna Dejnaka, nauczyciel i doradca metodyczny w zakresie pedagogiki specjalnej, podczas podsumowania prezentacji z przeprowadzonej lekcji potwierdziła tezę, że ozobot jest pomocny w nauce programowania przez rysowanie i pozwala na atrakcyjne przekazanie uczniom treści programowych ze wszystkich przedmiotów ogólnych.
Ostatnim punktem wydarzenia „Koduj z nami, doradcami” w wałbrzyskiej filii DODN były warsztaty online pn. „Zabawy z programowaniem”. Panie Agnieszka Lato i Marta Młyńczyk zaprezentowały praktyczne zastosowanie ozobota w szkolnej praktyce. Możliwości ozobota testowali wszyscy obecni na wydarzeniu doradcy metodyczni.
Europejski Tydzień Kodowania był obchodzony w wielu dolnośląskich szkołach i placówkach. Częściowo dał odpowiedź na pytanie: jak się uczyć, żeby się nauczyć? Zapewne angażując wszystkie zmysły i uzdolnienia. Okazuje się, że osiem kompetencji kluczowych kształcić można również dzięki kodowaniu, które poszerza ofertę aktywizujących metod nauczania.
